Tài liệu Pandora: Vụ rò rỉ lớn nhất lịch sử, tiết lộ tài sản của nhiều chính trị gia & tỷ phú

Tổng cộng, tài liệu Pandora liệt kê khoảng 40.000 cá nhân cũng như cách mà 14 công ty cung cấp dịch vụ trốn thuế giúp họ tẩu tán và bảo vệ khối tài sản mà giá trị có thể lên tới cả nghìn tỷ USD. Sau đó, khối tài liệu khổng lồ này đã được cung cấp cho hơn 600 nhà báo và phóng viên thuộc 130 tổ chức truyền thông trên toàn thế giới để phân loại và đưa tin. Đây cũng là một trong những quá trình hợp tác báo giới lớn nhất trong lịch sử, vì lượng dữ liệu gần 3TB kể trên không được phân loại, mà được gộp chung thành một gói với rất nhiều dạng thông tin: Thư điện tử, tệp tin văn bản, bảng tính Excel, hình ảnh, PDF…

Để tiện so sánh, Tài liệu Pandora sở dĩ được coi là vụ rò rỉ lớn nhất lịch sử về lượng dữ liệu là vì, nếu so sánh với những lần rò rỉ thông tin trước:

• Tài liệu Panama hồi năm 2016 bao gồm 11,6 triệu tài liệu từ hãng luật Mossack Fonseca có trụ sở tại Panama, tổng cộng 2.6 TB.
• Tài liệu Paradise rò rỉ năm 2017 bao gồm 13,4 triệu tài liệu, nặng 1.4 TB từ hãng luật Appleby có trụ sở tại British Virgin Islands.

Thay vì chỉ tổng hợp dữ liệu của 1 hãng luật như hai lần rò rỉ thông tin trước, tài liệu Pandora bao gồm dữ liệu từ 14 hãng luật, hay nói đúng hơn là các nhà cung cấp dịch vụ chuyển tài sản ra nước ngoài. Lượng dữ liệu 2.9 TB này đã bắt đầu được tiết lộ từ năm 2019, và đã kích hoạt quá trình điều tra kéo dài 12 tháng từ các phóng viên của ICIJ với bí danh Aladdin. Lượng tài liệu này cũng cho thấy không ít khách hàng trước đây của Mossack Fonseca đã chuyển sang hãng luật khác để tiếp tục chuyển tài sản ra những thiên đường trốn thuế trên thế giới.

Tổng hợp nhanh lượng dữ liệu khổng lồ này, nhiều cái tên đã được xướng lên:

• Cựu thủ tướng Anh Tony Blair và vợ đã “tiết kiệm” được 312.000 Bảng Anh thuế bất động sản khi mua một văn phòng tại Marylebone, trung tâm thủ đô London.
• Thủ tướng cộng hòa Czech Andrej Babis, người chuẩn bị bước vào cuộc bầu cử cuối tuần này đã nhờ tới công ty đầu tư nước ngoài để mua 2 căn biệt thự trị giá 16 triệu USD ở miền nam nước Pháp.
• Tổng thống Nga có tài sản bí mật ở Công quốc Monaco.
• Vua Jordan đang sở hữu khối tài sản trị giá 95 triệu USD, bao gồm bất động sản ở Malibu, California, ở bang Washington, cũng như ở Anh Quốc. Ông sở hữu một căn biệt thự 3 tầng xây ở vách núi Malibu trị giá 68 triệu USD
• Gia đình tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev cũng sử dụng hệ thống chuyển tài sản ra nước ngoài, và có liên quan tới những thương vụ bất động sản ở Anh với trị giá trên 400 triệu USD. Gia đình Aliyev sở hữu một căn văn phòng trị giá 45 triệu USD tại Mayfair, London, đứng tên cậu con trai Heydar 11 tuổi. Năm 2018, nhà Aliyev bán một căn nhà cho Crown Estate, tổ chức quản lý bất động sản của Hoàng gia Anh với giá gần 90 triệu USD, sau khi bỏ ra 47 triệu USD mua nó vào năm 2008.
• Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã chuyển một lượng lớn tài sản ra nước ngoài ngay trước khi ông giành chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 2019.
• Tổng thống Kenya Uhuru Kenyatta và 6 thành viên trong gia đình ông sở hữu một danh sách dài những công ty ma có trụ sở nước ngoài, có liên quan tới 11 trong số 14 tổ chức có tên trong tài liệu Pandora, một trong số đó đang quản lý khối tài sản 30 triệu USD của gia đình Kenyatta.

Rất nhiều thương vụ được liệt kê trong tài liệu Pandora không hề phạm pháp nếu xét theo luật nước sở tại. Fergus Shiel từ ICIJ cho rằng: “Chưa từng có vụ rò rỉ thông tin tài sản nào có quy mô lớn đến như vậy, và nó rõ ràng cho thấy khả năng, những gì các công ty tại các thiên đường trốn thuế có thể cung cấp cho khách hàng của họ để giấu lượng tài sản mờ ám hoặc để trốn thuế. Họ sử dụng những tài khoản ở nước ngoài, quỹ tín thác nước ngoài để mua hàng trăm triệu USD tài sản ở các quốc gia khác.”

ICIJ tin rằng, lượng tài liệu khổng lồ này có thể tạo ra những hệ quả chưa thể tính toán được, nên mới gọi nó là tài liệu Pandora, dựa trên thần thoại Hy Lạp.